Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2015

ΓΕΦΥΡΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ


        Αν ρωτήσεις έναν κοινό θνητό να σου πει τι σημαίνει η λέξη γέφυρα, θα σου απαντήσει πως είναι μια κατασκευή που επιτρέπει το πέρασμα των ανθρώπων, των ζώων και των μεταφορικών, πάνω από ποτάμια και χαράδρες. Αν κάνεις την ίδια ερώτηση σε έναν οδοντίατρο θα λάβεις αμέσως την απάντηση πως είναι ένα πλαίσιο με ελάσματα που συνδέει το κενό ανάμεσα σε δύο φυσικά δόντια ή εμφυτεύματα. Αν τώρα ρωτήσεις τον νέο υπουργό οικονομικών, πιθανότατα θα σου απαντήσει πως είναι ένα πρόγραμμα, μια τεχνική παράταση, που θα δώσει ανάσες στην ελληνική οικονομία και θα επιτρέψει τον συμβιβασμό ανάμεσα στις θέσεις των «θεσμών» και της χρεοκοπημένης Ελλάδας.
        Κι άλλες διαφορετικές ενδεχομένως απαντήσεις μπορεί να λάβει κανείς πάνω στο ίδιο ερώτημα, από έναν γιατρό, έναν γυμναστή κ.α. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως όλοι τους θα συμφωνήσουν πως για να στηθεί ένα γερό γεφύρι θα πρέπει αφενός να είναι φτιαγμένο από καλά υλικά και αφετέρου θα βάθρα του να είναι σταθερά και όσο το δυνατόν πλησιέστερα το ένα προς το άλλο, γιατί η μεγάλη μεταξύ τους απόσταση δημιουργεί χάσματα που είναι αγεφύρωτα.  
        Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση του προγράμματος γέφυρα που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, για να περάσει από την αδιέξοδη και αυστηρά ελεγχόμενη από τους «Θεσμούς» πολιτική λιτότητας, σε έναν πιο (φιλ)ελεύθερο οικονομικό σχεδιασμό  που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες από ιδιωτικά – αφού δεν υπάρχουν άλλα - κεφάλαια.  
        Σε ότι αφορά στον πρώτο παράγοντα που αναφέρεται στην καλή ποιότητα των υλικών, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οι Έλληνες επιστήμονες και τεχνοκράτες θα καταφέρουν αργά ή γρήγορα να παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα που θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις όλων των πλευρών. Σε ότι αφορά όμως στον δεύτερο παράγοντα που αναφέρεται στην σμίκρυνση της απόστασης μεταξύ των απόψεων, των θέσεων και των συμφερόντων των ενδιαφερομένων, τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά δύσκολα και κινδυνεύει να τιναχθεί η διαδικασία των διαπραγματεύσεων στον αέρα, για τους παρακάτω λόγους:
        Ο πρώτος λόγος αναφέρεται στις προθέσεις των «Θεσμών» οι οποίοι από τη μια οφείλουν να κάνουν κάποια βήματα προσέγγισης και από την άλλη επιδιώκουν να μη διαταραχθεί επ ουδενί η λειτουργία των μηχανισμών είσπραξης που εξασφαλίζει την αποπληρωμή του χρέους. Από την ως τώρα συμπεριφορά τους, εξάγεται το συμπέρασμα πως έχουν την πρόθεση να κάνουν ορισμένες υποχωρήσεις προκειμένου να συνεχισθεί η διαδικασία, με τις μικρότερες εκ μέρους των απώλειες.
        Ο δεύτερος λόγος αναφέρεται στα περιθώρια που έχει η ελληνική κυβέρνηση να απομακρυνθεί από τις αρχικές της θέσεις, που αποτελούν και προεκλογικές δεσμεύσεις απέναντι στον ελληνικό λαό, ώστε να πλησιάσει προς τις απαιτήσεις των δανειστών, να γεφυρωθεί το χάσμα που χωρίζει τις δυο πλευρές και να επιτευχθεί μια οριστική συμφωνία επωφελής για όλους.  
        Εδώ όμως τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά δύσκολα για την ελληνική πλευρά γιατί όσο πλησιάζει προς τις θέσεις των δανειστών και ικανοποιεί της απαιτήσεις τους εφαρμόζοντας μια πιο ρεαλιστική πολιτική στα πλαίσια του εφικτού, τόσο απομακρύνεται από τις προεκλογικές της υποσχέσεις και τον ασφαλή πολιτικό ρομαντισμό που της εξασφάλισε την εκλογή. Και αυτή η απομάκρυνση τη φέρνει τώρα αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό, που είναι έτοιμος για τα χειρότερα.
        Διαθέτει όμως αυτή η κυβέρνηση κατάλληλους και έμπειρους πολιτικούς, ικανούς να αντιμετωπίσουν τόσο μεγάλα προβλήματα και να ξεπεράσουν σκοπέλους αυτού του μεγέθους; Ο χρόνος θα το δείξει. Ο χρόνος που είναι ταυτόχρονα και ο μεγαλύτερος εχθρός της. Και αυτό το ξέρουν πάρα πολύ καλά οι δανειστές μας, που θα εκμεταλλευτούν κάθε στιγμή και κάθε προθεσμία προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους. 
 
Γιάννης Β. Δεβελέγκας

Πηγή: www.proinoslogos.gr

Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2015

Απελευθέρωση των Ιωαννίνων! Μια Μαρτυρία!



Επέβλεπα την κατασκευή μια μικρής μεταλλικής γέφυρας, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου στο Χάνι του Εμίν Αγά, δίπλα στο ελληνικό στρατηγείο πολέμου, έξω από τα Γιάννενα. Κατακαλόκαιρο του 1994.

Πιο πέρα μερικά γεροντάκια, παρακολουθούσαν από ένα ανάχωμα τις εργασίες, μάλλον αδιάφορα, για να σκοτώσουν την ώρα! Ένοιωθα κι εγώ κουρασμένος εκείνο το πρωί μες στο λιοπύρι κι έτσι άφησα για λίγο τη δουλειά και πλησίασα διακριτικά προς το μέρος τους.

Εκείνοι, άρχισαν να με επιθεωρούν από πάνω ως κάτω και αντίστροφα και ξανά και ματα πάλι!  

            -     Αξιωματικός του Μηχανικού είσαι; Με ρώτησε γαργαλώντας με την γκλίτσα του το χώμα, ο παππούς με το παχύ μουστάκι και τα χοντρά γυαλιά, που κάθονταν ξέχωρα από τους υπόλοιπους. Και συνέχισε χωρίς να περιμένει απάντηση:

«Που λες παιδάκι μου, απ εδώ που βλέπεις - μου έδειξε ορθώνοντας την γκλίτσα του προς την απέναντι πλαγιά - ξεκίνησε ο Βελισσαρίου την επίθεση το ¨13. Δεν ήταν η πρώτη φορά. Απ εδώ ξεκινούσαν πάντα ξανά και ξανά, πολλές φορές, αλλά τους πρόδιδαν τα σκυλιά απ  τα γύρω χωριά με τα αλυχτά τους, τους παίρνανε χαμπάρι οι Τούρκοι και δεν μπορούσαν να περάσουν προς τα Γιάννενα».

            Γύρισε στο πλάι και κοίταξε τους άλλους παππούδες. Αυτοί τον επιβεβαίωσαν γνέφοντας ομαδικά με το κεφάλι. Ύστερα,  πήρε μια βαθιά ανάσα και συνέχισε:

« Αυτή τη φορά όμως πήραν τα μέτρα τους. Ήμουν μικρό παιδάκι τότε και ρώτησα τη μάνα μου με απορία: Γιατί δένεις μάνα με πανιά, το στόμα του σκύλου μας; ...Δε θυμάμαι τώρα πως τον λέγαμε τον κακομοίρη. Καλό σκυλί. Το καλύτερο που είχαμε. 


-    Εσύ να πας για ύπνο. Είναι αργά. Μου αποκρίθηκε αυστηρά η μακαρίτισσα.

            Μετά από καιρό, έμαθα απ τον θείο τον Κοσμά, τον αδερφό της μάνας μου, ότι ήταν διαταγή του στρατού, να δέσουν οι κάτοικοι το στόμα των σκυλιών, για να μην ακουστούν τα αλυχτά τους, ώστε να περάσει το τάγμα χωρίς να τους πάρουν χαμπάρι οι Τούρκοι και βαρέσει συναγερμός .  Έτσι τους πιάσανε οι Έλληνες στον ύπνο και μπήκανε στα Γιάννενα!».

            Το γεγονός αυτό δεν το είχα διαβάσει, ούτε το βρήκα αργότερα σε κάποιο σύγγραμμα της ιστορίας. Ούτε καν της στρατιωτικής. Δεν καταγράφηκε. 

            Μπροστά σε όσα συγκλονιστικά ακολούθησαν εκείνη την ένδοξη ημέρα, η ιστορία αυτή δεν ήταν παρά μια μικρή λεπτομέρεια, που την πήρε μαζί του ο χρόνος. Μια από τις τόσες μικρές λεπτομέρειες που χρειάστηκε να συμβούν εκείνη την άγια μέρα της 21ης  Φεβρουαρίου του 1913, για να λευτερωθούν τα Γιάννενα και να ντυθούν στα γαλανόλευκα. 

Γιάννης Β. Δεβελέγκας.


Πηγή: www.proinoslogos.gr

Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015

Οι Τζαμάλες και το Κοινωνικό Κατεστημένο!

Βρισκόμαστε στα Γιάννενα, Φεβρουάριο μήνα του 1964, ανήμερα αποκριές. 

Έχουν περάσει κιόλας δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια από τη μέρα που σχόλασε ο πόλεμος και η ειρήνη έχει αγκαλιάσει στοργικά τη μικρή μας πόλη και τις γειτονιές της. Ωστόσο, τα πράγματα εξακολουθούν να είναι δύσκολα για τη φτωχολογιά που πασχίζει για το μεροκάματο. «Έχει όμως ο Θεός»! Αυτό είναι το σύνθημα που οπλίζει με άπειρο κουράγιο τον λαό και τον τροφοδοτεί με ελπίδες, με όνειρα, με αισιοδοξία και με ατέλειωτη διάθεση για ζωή. Χαρίζει στους άντρες τη δύναμη να δημιουργούν σφυρίζοντας τις μελωδίες της εποχής, και στις γυναίκες το ταλέντο να ξεπερνούν τις επιταγές της μόδας, μετατρέποντας τα παλιά τους ρούχα, με το βελόνι και τη δαχτυλήθρα, σε μοντέρνα συνολάκια για την βραδινή τους βόλτα στην πλατεία. 

         Ο λαός όμως, πέρα από την καθημερινότητα έχει να αντιμετωπίσει και τα κοινωνικά ζητήματα. Να αγωνιστεί απέναντι στο κατεστημένο, που κρατάει πεισματικά τα δίκια με το μέρος του. Να διεκδικήσει πρωτίστως το δικαίωμα στη μόρφωση, που αποτελεί και τον βατήρα για ένα καλύτερο αύριο. Να τη λοιπόν η ευκαιρία να διεκδικήσει! Να διεκδικήσει με ευπρέπεια και δηκτικότητα, μέσα από τ΄ αποκριάτικα τραγούδια που χορεύονται απ΄ τις παρέες γύρω από τεράστιες φωτιές, τις τζαμάλες, που ανάβονται τη νύχτα της αποκριάς σε κάθε συνοικία της πόλης μας.
Αυτό το βράδυ της αποκριάς βρήκε κι εμάς, παιδαρέλια του Δημοτικού σχολείου, να παρακολουθούμε το γλέντι και το χορό, πίσω από τις χάρτινες μάσκες  που καλύπτουν τα πρόσωπά μας και μας χαρίζουν μια μικρή ψευδαίσθηση ελευθερίας.
Και τότε, έτσι ξαφνικά, έσκασε μύτη από την μεγάλη είσοδο της Μητροπόλεως του Αγίου Αθανασίου, η πρώτη μεγάλη παρέα των καρναβαλιστών. Άρχισε να κατηφορίζει ορμητικά προς το μέρος μας, στην απόληξη της οδού Ζαλοκώστα έξω από το Κάστρο, στη Βρύση.

Είναι δέκα, δώδεκα νοματαίοι μασκαρεμένοι, αγνώριστοι, φωνακλάδες, χωρίς μέτρο στο κέφι. Διεμβολίζουν τον κόσμο που είναι μαζεμένος  γύρω απ τη τζαμάλα και κατευθύνονται προς το ξύλινο βαρέλι με το κρασί, και δώσ΄ του το πιοτί, δώσ΄ του κι ο χορός. 

 «Μπάρμπα Χαρίση έμπα στο χορό κι εμείς μαζί σου, γύρω - γύρω απ τη φωτιά. Πες μας ένα τραγούδι επαναστατικό, ένα τραγούδι της φτωχολογιάς και των αδικημένων». 

Ο Μπάρμπα Χαρίσης δε τους χαλάει το χατίρι. Μπροστά αυτός και πίσω το τσούρμο να επαναλαμβάνει.

<<Όταν ήμουνα μικρός, ήμουνα προσεκτικός

πήγαινα σχολειό τ΄ Κεφάλα, που ήταν τα γράμματα μεγάλα

το
 βιβλίο τ Γεροστάθ, όλου απ όξω το ΄χα μαθ΄, 

μα μια μέρα το σχολειό, το πέρασα για κρασοπλειό

πήρα ψωμί τυρί να φάω κι αρχινάω να τραγουδάω

όμως μ είδαν τα αρχοντόπλα, με κάρφωσαν τα κερατόπλα,

πήγαν το ΄παν τ΄ επιστάτ΄ γιατί μ΄είχανε γινάτ΄

Μου ΄δωσε ο επιστάτς μια μπάτσα, στο σχολειό δε ματα πάτσα.>>
  

         Το τραγούδησαν δυο φορές όλοι μαζί και το ευχαριστήθηκαν. Το ευχαριστηθήκαμε κι εμείς οι πιτσιρικάδες, όχι επειδή καταλαβαίναμε το νόημα των στίχων, αλλά γιατί όπως γυρνούσαμε ουραγοί στον κύκλο του χορού, κοιτούσαμε τις σπίθες της φωτιάς που ξεπήδαγαν για ν΄ ακουμπήσουν τον ουρανό κι αυτό μας αρκούσε. 

        Η παρέα έφυγε το ίδιο ορμητικά προς τη μεριά του Κάστρου για την επόμενη τζαμάλα και για γλέντι μέχρι τελικής πτώσεως. 

        Αργότερα, μας μάζεψε ο μπάρμπα Χαρίσης και μας υπενθύμισε να μη λείψει κανείς την άλλη μέρα  το πρωί, από το έθιμο της ¨χάψας¨ !

Και του χρόνου!!!

Γιάννης Β. Δεβελέγκας


Πηγή: www.proinoslogos.gr

Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2015

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ…


        
    «Δεν είμαι επαίτης… δε θα γίνω ζητιάνος… δεν θα με καταντήσετε ζήτουλα… » φώναξε με όλη του τη δύναμη ο Πολύδωρος την ώρα που ο συρμός απομακρυνόταν με εκκωφαντικό θόρυβο από τη στάση ΘΗΣΕΙΟ του Ηλεκτρικού. Ύστερα, κοίταξε ένοχα γύρω του για να βεβαιωθεί ότι δεν τον άκουσε κανένας και κάθισε σε ένα παγκάκι αναμονής. 

          Ο Πολύδωρος, διορισμένος δάσκαλος στην Ήπειρο, κέρδισε πριν μερικούς μήνες την ευλογία του θεού και απέκτησε δίδυμα κοριτσάκια. Μαζί με αυτά, απέκτησε και την ιδιότητα του πολύτεκνου αφού έφτασαν με τη γυναίκα του τη Ματίνα, τα τέσσερα παιδιά.  Δασκάλα κι αυτή, καταγόμενη από ένα νησί του Αιγαίου, δέχτηκε με ικανοποίηση τον διορισμό της σε σχολείο στη μεθόριο. Εκεί γνωρίστηκαν με τον Πολύδωρο και αν και δεν είχαν κανένα δικό τους άνθρωπο κοντά να τους βοηθήσει, μεγάλωναν με στοργή και αγάπη τα δυο τους παιδιά και πρόσφατα τα τέσσερα! 

          -        Τώρα που θα κατέβεις στην μάνα σου στην Αθήνα, να ρωτήσεις για τα προνόμια των πολυτέκνων, τον παρότρυνε η Ματίνα. Έχουμε Δημοκρατία στην Ελλάδα και είμαι σίγουρη πως η πολιτεία σέβεται το Σύνταγμα που γράφει πως οι πολύτεκνες οικογένειες έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Κράτος. Καλά είναι να ξέρουμε ποια προνόμια έχουν οι πολύτεκνοι, γιατί τα παιδιά σήμερα έχουν μεγάλες ανάγκες και απαιτήσεις. 

          Δυο μέρες αργότερα ο Πολύδωρος ανέβαινε τα σκαλιά της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος στην πλατεία Κουμουνδούρου στην Αθήνα, κρατώντας στο χέρι του από δυο φωτογραφίες και το πιστοποιητικό οικογενειακής καταστάσεως. Γράφτηκε, πήρε την πολυτεκνική ταυτότητα, ενημερώθηκε για την ανύπαρκτη φροντίδα του Κράτους προς την ελληνική πολύτεκνη οικογένεια και του δώσανε και δύο κουπόνια, για να παραλάβει από μια αποθήκη που βρισκόταν στην απέναντι πλευρά του δρόμου, κάποια τρόφιμα που έτυχε εκείνη την ημέρα να μοιράζονται στους πολύτεκνους. Σαν έφτασε εκεί, αντίκρισε μια άθλια κατάσταση πέρα από κάθε φαντασία. Περισσότεροι από διακόσιοι εξοργισμένοι νοματαίοι, εξαθλιωμένοι άνθρωποι, ήταν συνωστισμένοι μπροστά σε μια βρόμικη πόρτα και περίμεναν ταπεινωμένοι να παραλάβουν μερικά χαρτοκιβώτια με ζυμαρικά. Απογοητευμένος και εξοργισμένος ο Πολύδωρος έδωσε τα κουπόνια του σε μια φτωχή νεαρή γύφτισσα που περιστοιχιζόταν από πεντέξι κουτσούβελα και κίνησε για το σταθμό του Ηλεκτρικού στο ΘΗΣΕΙΟ. Έφτασε εκεί καθυστερημένος, την ώρα που ξεκινούσε ο συρμός για την επόμενη στάση. Τότε, ήταν που του δημιουργήθηκε η ακατάσχετη επιθυμία να φωνάξει με όλη του τη δύναμη… δεν είμαι ζήτουλας! 

          Κοίταξε αποκαμωμένος τον φωτεινό πίνακα του Σταθμού που ενημέρωνε ότι ο επόμενος συρμός θα πέρναγε σε είκοσι λεπτά. Έτσι, για να περάσει η ώρα και να καταλαγιάσει  ο θυμός του, τράβηξε από την τσέπη του ένα έντυπο, που είχε πάρει νωρίτερα από μια θυρίδα στην είσοδο του κτιρίου της Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων και άρχισε να το ξεφυλλίζει. 

          Στις πρώτες σελίδες φιγουράριζε με έντονη διαγράμμιση ο τίτλος: «Βασικά σημεία του Πορίσματος της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος, 1993», « Η Ελλάδα σε κατάσταση εθνικού κινδύνου» και πιο κάτω : Δημογραφικές επιπτώσεις: Οι πληθυσμιακές εξελίξεις επηρεάζουν ολόκληρο τον εθνικό οργανισμό και την κοινωνική συνοχή… Οι δημογραφικές διαφορές γειτονικών κρατών ή εθνοτήτων που συμβιούν στην ίδια χώρα, δημιουργούν προβλήματα με βαθμιαία επικράτηση των ισχυρότερων δημογραφικών δυνάμεων… Η δημογραφική εξασθένιση-γήρανση της κλασσικής Ελλάδος και του Βυζαντίου οδήγησε, σύμφωνα με έγκριτες μαρτυρίες, τον Ελ­ληνισμό σε υποταγή αιώνων και παρ' ολίγον σε ολοκληρωτικό αφα­νισμό… Η μείωση των γεννήσεων στην δεκαετία του '80 κατά την οποία ο δείκτης έπεσε από 2.09 παιδιά ανά γυναίκα το 1982 σε 1,4 το 1990, απειλεί πλέον σοβαρά την ανανέωση και διαιώνιση της ελληνικής μας φυλής… Τα πληθυσμιακά κενά που δημιουργούνται σε διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα (Νησιά, ορεινές περιοχές, κλπ) υπάρχει ο κίνδυνος να καλυφθούν από αλλοδαπούς (κυρίως Μουσουλμάνους) με εξαιρετικά δυσμενή απώτερα επακόλουθα... Στις ένοπλες δυνάμεις θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα λό­γω της μείωσης του αριθμού των στρατευσίμων… Τα προβλήματα του πληθυσμού πέραν από τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που επιφέρουν γενικά, για τη χώρα μας ειδικά έχουν και άμεση σχέση με την εδαφική μας ακεραιότητα και την εθνική μας ανεξαρτησία. 

          Και τι έκανε η πολιτεία από το 1993 ως τα τώρα; Ποια θεσμικά μέτρα έλαβε; Αναρωτήθηκε ο Πολύδωρος. Ποιος πίεσε τους πολιτικούς μας να αγνοήσουν αυτές τις βασικές εθνικές μας επιδιώξεις; Νομίζει η πολιτεία πως έβγαλε από πάνω της την υποχρέωση προς τους πολύτεκνους, παραχωρώντας κάποια πενιχρά επιδόματα και συντάξεις, ένα μεγάλο μέρος των οποίων (λόγω των περιοριστικών κριτηρίων) διοχετεύεται υπό μορφή ελεημοσύνη προς κοινωνικές ομάδες που το  ίδιο το πόρισμα θεωρεί ότι αποτελούν κίνδυνο για τη χώρα και που έχουν υψηλότατο δείκτη γεννητικότητας;  

          -        Ντροπή! Ακούστηκε να λέει ο Πολύδωρος. Έκανε μπάλα το πόρισμα και το πέταξε εκεί που ήδη το έχουν πετάξει αυτοί που το συνέταξαν. Στο καλάθι των αχρήστων! 

          Γύρισε στο σπίτι του ο Πολύδωρος αλλά δεν είπε τίποτε στην γυναίκα του και τα παιδιά για τους προβληματισμούς του. Μάλιστα τους ενημέρωσε για ένα σωρό χρήσιμες  εκδηλώσεις που γίνονται στην επαρχία απ τους Συλλόγους των Πολυτέκνων, όπως διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, βραβεύσεις μαθητών, εθελοντικές πρωτοβουλίες, αιμοδοσία, συναυλίες , κ.α. 

          Ωστόσο, η Ματίνα όπως και ο Πολύδωρος, δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν πως η κεντρική εξουσία αφενός είναι αγκυλωμένη σε αδικαιολόγητα συγκεντρωτικές πρακτικές και αφετέρου ακολουθεί μια ανελαστική πολιτική που επιβάλλεται κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρουσιάζεται παντελώς αδύναμη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ζωτικότερο εθνικό μας ζήτημα που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξαφάνιση του έθνους μας και επιπλέον, χρησιμοποιεί αφελέστατα την έννοια της μετανάστευσης, ως δημογραφικό εργαλείο. Με πρόσχημα την οικονομική κατάσταση της χώρας, δεν λαμβάνει ούτε τα στοιχειώδη θεσμικά μέτρα που θα ενθάρρυναν την αύξηση της γεννητικότητας, ούτε έχει την τόλμη να παραχωρήσει ουσιαστικές εξουσίες και αρμοδιότητες στην Εκκλησία τη Ελλάδος και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που είναι πιο κοντά στην ελληνική οικογένεια και μπορούν να προωθήσουν με μεγαλύτερη επιτυχία προγράμματα κοινωνικής πολιτικής, για τη προστασία της μητέρας και του παιδιού, για την αντιμετώπιση των οικογενειακών βαρών, για την ενίσχυση της εκπαίδευ­σης, για την βελτίωση της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία, κ.α.. 

          Η Ελλάδα είναι πολιτισμός, ο Ελληνισμός είναι συνείδηση, είναι παιδεία. Η ελληνική οικογένεια είναι ο πυρήνας που διαιωνίζει την Ελλάδα δια μέσου των αιώνων. Μέσα από αυτήν μεταφέρεται η παράδοση και ο πολιτισμός μας στις νέες γενιές. Και όπως είπε πρόσφατα η σπουδαία Ελληνίδα Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: « Η παιδεία είναι θέμα οικογενειακό. Το σχολείο, δίνει μόνο την εκπαίδευση».

          Η ελληνική πολύτεκνη οικογένεια είναι το υγιέστερο και δημιουργικότερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Και είναι βέβαιο, πως η άμεση εφαρμογή μέτρων για την αύξηση του δείκτη γεννητικότητας, αποτελεί την μεγαλύτερη επένδυση του ελληνικού κράτους. 

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

Πηγή: www.proinoslogos.gr

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2015

Διά του Παραδείγματος!



          Ο χρόνος βάδιζε τα πρώτα του βήματα στη δεκαετία του ¨70. Στην παγωμένη, χωρίς θέρμανση αίθουσα του εξατάξιου Γυμνασίου Αρρένων, στριμωγμένοι ανά τρεις στα θρανία πενήντα πέντε τελειόφοιτοι του πρακτικού τμήματος, περιμέναμε με δυσφορία τον καθηγητή των αρχαίων ελληνικών. 

          Κανείς μας δεν είχε όρεξη για το μάθημα, αφού το θεωρούσαμε χάσιμο χρόνου. Μες στο μυαλό μας στριφογύριζαν βασανιστικά τα Χ,Ψ,Ζ της αναλυτικής γεωμετρίας και ο εφιάλτης των πανελληνίων εξετάσεων. Έτσι, το συντακτικό και τα συνώνυμα των κειμένων του Λυσίου, τα βλέπαμε σαν αγγαρεία και απειλή για την ψυχική μας ισορροπία. 


          Με μεγάλη μας έκπληξη, αντί για τον ορισμένο για το μάθημα καθηγητή των αρχαίων ελληνικών, εμφανίζεται αυστηρός και επιβλητικός ο γυμνασιάρχης μας. Η παγωμάρα της αίθουσας έγινε αφόρητη στο άκουσμα πως το μάθημα θα το κάναμε μαζί του. Ο Κος Σώμπολος - δεν θυμάμαι πια το μικρό του όνομα - που αντιλήφθηκε στο δευτερόλεπτο την αντίδρασή μας, χαμογέλασε γλυκαίνοντας κάπως το αυστηρό του πρόσωπο, έσυρε το κάθισμα της έδρας κοντά στα πρώτα θρανία, ξεκούμπωσε το σακάκι του και κάθισε.  Ύστερα, έγειρε ελαφρά προς τα πίσω το κορμί του και μας ανακοίνωσε με την βροντερή του φωνή « Παιδιά μου, πριν μελετήσουμε τα κείμενα με τους λόγους του Λυσίου και για δύο με τρείς εβδομάδες  θα γνωρίσουμε την Αθήνα εκείνων των χρόνων».

         Κοιταχτήκαμε! Δεν είχαμε συνηθίσει σε κάτι παρόμοιο και μάταια ερευνούσαμε καχύποπτα, να βρούμε κάπου πάνω του ή στην έδρα, τον βαθμολογικό κατάλογο. Πουθενά!

          Αυτός, αγέρωχος,  αφού σταύρωσε τα πόδια του, άρχισε να μας περιγράφει με γλαφυρότητα τους δρόμους και τα κτίρια της πόλης των Αθηνών, τις γειτονιές, την αγορά, τους ναούς και τα υποστατικά. Την επόμενη μέρα, μας έφερε ορισμένα σκίτσα και μας μίλησε για τα ρούχα που φορούσαν οι αθηναίοι, οι αθηναίες, τα παιδιά , οι άρχοντες  και οι δούλοι, στη δουλειά και στους ναούς. Συνέχισε με το εσωτερικό των σπιτιών των Αθηναίων, τη διάταξη των βοηθητικών χώρων με τα τρόφιμα, μας περιέγραψε τα γεύματα και τις ασχολίες τους με κάθε χρήσιμη λεπτομέρεια και την εκπαίδευση των νέων στο Γυμνάσιο και στους Στίβους. Λίγο πριν περάσουμε στο αρχαίο κείμενο, μας μίλησε για τη διοίκηση, το πολίτευμα και τον τρόπο που απονέμονταν η δικαιοσύνη. 

          Μετά από μερικά μαθήματα είχαμε μια πλήρη εικόνα της ζωής στην αρχαία Αθήνα και ένα τεράστιο ενδιαφέρον για το μάθημα και τα κείμενα με τους λόγους του Λυσίου, που πλέον τα αποζητούσαμε όχι απλώς σαν ευχάριστη παρένθεση και διέξοδο από το άγχος των εξετάσεων, αλλά με ….ανυπομονησία. 


          Δεν θα είχαν περάσει από τότε περισσότερα από εξ ή εφτά χρόνια, όταν κατεβαίνοντας με τον φίλο μου τον Θέμη και παλιό πλέον συμμαθητή προς το κέντρο, συναντήσαμε στην στάση του λεωφορείου τον Γυμνασιάρχη μας.  


          Τον χαιρετήσαμε με σεβασμό και αυτός μας θυμήθηκε και ανταπέδωσε τον χαιρετισμό αγκαλιάζοντάς μας με αγάπη. 


          ¨Παιδιά μου¨, μας εξομολογήθηκε με παράπονο. ¨Μακάρι να γύριζαν τα χρόνια πίσω, ώστε παράλληλα με τη μόρφωση που παίρνατε μέσα από το μάθημα, να αφιέρωνα περισσότερο χρόνο για την αγωγή σας, το ήθος, τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς σας, τη συμπεριφορά και τη στάση σας απέναντι στη ζωή.¨  ¨Καλή είναι η γνώση και η μόρφωση, αλλά από μόνη της …δε φτάνει¨, προσέθεσε ανεβαίνοντας βιαστικά τα σκαλιά του λεωφορείου που είχε φτάσει εν τω μεταξύ. 


          Δεν πρόλαβε να μας χαιρετήσει. Εμείς με τη σκέψη μας στα τελευταία του λόγια τον παρατηρούσαμε να μας κοιτά από το πίσω τζάμι του λεωφορείου, ώσπου χάθηκε μέσα στην κίνηση του δρόμου.   


          Γύρισε τότε ο Θέμης προς το μέρος μου και μου ψιθύρισε έχοντας τα χέρια στη μέση.

           - Ρε Γιάννη! Αν είχαμε αυτόν καθηγητή από την πρώτη Τάξη, σήμερα θα ήμασταν όλοι φιλόλογοι . 

           - Δεν ξέρω αν θα ήμασταν όλοι φιλόλογοι Θέμη, του αποκρίθηκα, είμαι όμως σίγουρος πως θα ήμασταν όλοι καλύτεροι άνθρωποι! 


          Ήταν η τελευταία φορά που τον είδα. 
Μπορεί σήμερα ο καιρός να έσβησε από τη μνήμη μου το μικρό του όνομα, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. Του δασκάλου μου η στάση και συμπεριφορά , το ήθος του, η προσωπικότητα και η επαγγελματικότητα, μα πάνω απ όλα το παράδειγμα, όχι λιγότερο από αυτά των γονιών μου, με ακολούθησαν και με ακολουθούν σε όλη μου τη ζωή, σαν ένα κομμάτι του ίδιου μου του εαυτού. 

 Γιάννης Β Δεβελέγκας

Πηγή: www.proinoslogos.gr

Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Η Ιστορία είναι με το μέρος μας!



          Ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια της εισόδου του Οικονομικού Πανεπιστημίου των Αθηνών, για να συμμετάσχω στην πρώτη σύσκεψη για την προώθηση της διαδικτυακής σύνδεσης των πανεπιστημίων στις αρχές του 2002, αναζήτησα στους δείκτες του ρολογιού μου το άλλοθι
 των ορίων του ¨ακαδημαϊκού τετάρτου¨.  Ωστόσο, η ανησυχία για την καθυστέρησή μου με εγκατέλειψε, όταν στην ευρύχωρη αίθουσα των συσκέψεων, με υποδέχθηκε μια χαλαρή και άνετη ατμόσφαιρα, τέτοια,  που μόνο οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι ξέρουν  να συνθέτουν.  

          Η σύσκεψη δεν είχε ακόμη αρχίσει και οι συζητήσεις έπαιρναν και έδιναν. Απόθεσα το πανωφόρι και την τσάντα μου και κρατώντας ένα μισογεμάτο πλαστικό ποτήρι καφέ, που άρπαξα απ τον μπουφέ, έκλεισα τον κύκλο σε ένα από τα πηγαδάκια που είχαν εν τω μεταξύ σχηματιστεί. Η κουβέντα, είχε ήδη ανάψει για τα καλά και περιεστρέφετο γύρω από τους προδρόμους της απελευθερώσεως των Ιωαννίνων, τη δράση της Ηπειρωτικής Εταιρείας, την άσκηση της ιταλικής, αλβανικής, αυστριακής και ρουμανικής προπαγάνδας σε βάρος της Ηπείρου και του Ελληνισμού, καθώς και για την εκμετάλλευση της Ηπείρου από το καλά οργανωμένο τραπεζικό σύστημα και την ιταλοαυστριακή οικονομική εισβολή.
  

           Μια κατάσταση, που εύκολα θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την σημερινή:

           « Όλα άρχισαν το 1878 με την υπογραφή της συνθήκης του Βερολίνου. Σύμφωνα με αυτή, πλέον των άλλων, επιδικάστηκε και η προώθηση των συνόρων της Ελλάδας στον Άραχθο ποταμό, αφήνοντας προσωρινά έξω τα Γιάννενα μετά από παρέμβαση της Βρετανίας. Η τουρκική κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη τον αυξανόμενο κίνδυνο να χάσει την Ήπειρο και τα Γιάννινα, επιδίωξε  άμεσα να σβήσει κάθε εθνικό παλμό και να εκριζώσει την ελπίδα της εθνικής αποκατάστασης, οργανώνοντας και εφαρμόζοντας με επιτυχία, πολύ σκληρά μέτρα κατά του ελληνικού πληθυσμού. Τα μέτρα αφορούσαν, αφενός στη βαρύτατη φορολογία, ούτως ώστε μόλις και μετά βίας να μπορεί να ζει ο λαός από τα προϊόντα του μόχθου του, και αφετέρου στην τρομοκράτηση των Ελλήνων με την αθρόα έγκλειση στις φυλακές, όσων δεν συμμορφώνονταν με την απάνθρωπη νομοθεσία. Τον ρόλο της εφαρμογής των μέτρων ανέλαβαν οι περιβόητοι στρατιωτικοί - αστυνομικοί σταθμοί, που ονομάζονταν Κουλούκια ή Καρακόλια, και είχαν αναπτυχθεί σε όλες τις πόλεις της Ηπείρου. Η οικονομική εξαθλίωση και η τρομοκράτηση του πληθυσμού είχαν σαν αποτέλεσμα τη φυγή πολλών νέων από την Ήπειρο προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα για αναζήτηση καλύτερης τύχης και για την οικονομική ενίσχυση των οικογενειών τους.

          Απέναντι σ αυτήν την κατάσταση που δημιουργήθηκε στην περιοχή της Ηπείρου, το ελεύθερο ελληνικό κράτος δυστυχώς δεν αντέδρασε. Είχε να ασχοληθεί πρωτίστως με τις κομματικές διενέξεις, τις πολιτικές και ιδεολογικές έριδες και
 τα εξαθλιωμένα οικονομικά του. Οι ασκούντες την εξουσία αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, πλην σπανίων εξαιρέσεων, ήταν άνθρωποι που ενδιαφέρονταν μόνο για τον μισθό τους, στερούνταν αξιοπρέπειας και ενθουσιασμού και είχαν ελλιπή έως καθόλου γνώση του ηπειρωτικού ζητήματος.  

          Έτσι λοιπόν, ήταν φυσιολογικό το ηθικό και το εθνικό φρόνημα των Ηπειρωτών να καταπέσει σε τέτοιο βαθμό, που κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 όχι μόνο δεν πήραν τα όπλα, αλλά καταγράφηκε το απίστευτο φαινόμενο, να μη βρεθεί ούτε ένας άνθρωπος να ειδοποιήσει το Ελληνικό Στρατηγείο ότι, από την πρώτη κιόλας εβδομάδα του πολέμου ο τουρκικός στρατός είχε διαλυθεί και είχε εγκαταλείψει τα Γιάννενα.
  

          Σ΄ αυτή όμως την κρίσιμη στιγμή, σ αυτό το σημείο καμπής της ιστορίας, συνέβη το αναπάντεχο. Από τη σπίθα που φρόντισαν να παραμένει κρυμμένη κάτω από τη στάχτη τολμηροί
 Έλληνες πατριώτες, ορθώθηκε η τρομερή φλόγα της ελληνικής ψυχής και άλλαξε τη ροή των γεγονότων. Εμφανίζονται στις αρχές του περασμένου αιώνα, στην Ήπειρο, στη Μακεδονία και την ελεύθερη Ελλάδα, νεαροί αξιωματικοί, νέοι επιστήμονες, φοιτητές, εργάτες, γεωργοί και άνθρωποι του λαού, που με τον ενθουσιασμό τους, παρασύρουν και αναγκάζουν τον πολιτικό κόσμο να υιοθετήσει πανεθνική πολιτική. Η αφύπνιση της ελληνικής συνείδησης και η αναδιοργάνωση του κράτους είχαν σαν αποτέλεσμα τα έπη των βαλκανικών πολέμων και τον διπλασιασμό της Ελλάδας». 

          Τέλειωσε η κουβέντα, ολοκληρώθηκε και η σύσκεψη με τις πρώτες διαπιστώσεις για τις ανεξάντλητες δυνατότητες που προσφέρει η νέα τεχνολογία στην παιδεία. Και τότε, άκουσα έκπληκτος τον ηλικιωμένο πρώην πρύτανη του πανεπιστημίου που καθόταν δίπλα μου να μονολογεί. «Τα πράγματα αλλάξανε, αυτά τα συστήματα είναι για τους νέους»!  Ύστερα γύρισε προς το μέρος μου, με κοίταξε και συνέχισε απολογητικά: « Οι νέοι μας, που με τόση ευκολία τους χρεώνουμε αδυναμίες και… τόσα άλλα, αυτοί θα πάνε τον τόπο μπροστά»!
          Ποιος θα το φανταζόταν εκείνη την εποχή πως μετά από επτά περίπου χρόνια θα ξέσπαγε η κρίση και θα φτάναμε στο σημείο σήμερα  να αντιμετωπίζουμε από τους δανειστές μας καταστάσεις παρόμοιες με αυτές που έζησε η Ήπειρος επί Τουρκοκρατίας;

          Η Ιστορία όμως επαναλαμβάνεται και είναι βέβαιο πως η Ελλάδα θα βρει πάλι τον δρόμο της. Ας μη ξεχνάμε πως έχουμε την Ιστορία με το μέρος μας, όσο κανένας άλλος λαός στον κόσμο. 

Γιάννης Β. Δεβελέγκας


Πηγή: www.proinoslogos.gr

Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

Προϋποθέσεις για Μια Μεγάλη Τελική Νίκη!


Πλανάται πλάνην οικτράν όποιος πιστεύει πως μπορεί να καταφέρει κάτι που εκ των προτέρων αξιολογείται σαν ακατόρθωτο ή έστω ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί, βασιζόμενος μόνο στον πατριωτισμό, τον ενθουσιασμό, την καλή διάθεση, το ταλέντο, το φιλότιμο ή ενδεχομένως και στις καλές προθέσεις εξαίρετων και ισχυρών φίλων.
Πολυπληθή και επικού χαρακτήρα είναι τα επιτεύγματα του ελληνικού έθνους, που δρομολόγησαν εξελίξεις στην παγκόσμια ιστορία και δίδαξαν, πλέον των άλλων, σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, πως τίποτε δεν συμβαίνει τυχαία. Από τις Θερμοπύλες και τον Μαραθώνα, την δημιουργία και την ανάπτυξη των επιστημών και την Ακρόπολη, ως την Ανάσταση του έθνους το ΄21 και το έπος του ΄40, συνέβησαν συγκλονιστικά γεγονότα και ανατροπές που σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να εξηγηθούν με αριθμούς και με την λογική.
Ωστόσο ένας προσεκτικός μελετητής της ιστορίας , δεν είναι δύσκολο να διακρίνει πως όλα αυτά τα επιτεύγματα συντελέστηκαν κάτω από κάποιες απαράβατες προϋποθέσεις, που διαμορφώνουν έναν κοινό παρονομαστή. Και αυτός δεν είναι άλλος από την παιδεία, το όραμα, την άριστη προετοιμασία, την σκληρή δουλειά, την γνώση, την εμπειρία, τον  ρεαλιστικό σχεδιασμό, την οργάνωση, τον επαγγελματισμό, τις θυσίες, την εκμετάλλευση όλων των διατιθέμενων πόρων και προπάντων την πλήρη συνεργασία του ανθρώπινου δυναμικού κάτω από μια φωτισμένη ηγεσία.
Τις Θερμοπύλες για παράδειγμα, δεν τις υπερασπίστηκαν ένας τυχαίος πενηνταπεντάχρονος ηγέτης και μερικοί κοινοί ερασιτέχνες οπλίτες που ασκούσαν κάποιο άλλο κύριο επάγγελμα και που επιστρατεύτηκαν την τελευταία στιγμή. Αλλά μια παγκόσμιας εμβέλειας ηγετική φυσιογνωμία που κατόρθωσε να ενώσει τους Έλληνες, καθώς και τριακόσιοι αυστηρά επιλεγμένοι οπλίτες επαγγελματίες του πολέμου, όπως ήταν οι Όμοιοι της αρχαίας Σπάρτης. Δηλαδή, οπλίτες δοκιμασμένοι και γαλουχημένοι ως την ηλικία των τριάντα ετών, από ένα σύστημα που τους έκανε γενναίους, πειθαρχημένους και ολιγαρκείς. Ένας στρατός ολιγάριθμος, αλλά άριστα προετοιμασμένος ψυχικά, ηθικά και σωματικά, που λειτουργούσε κάτω από μια άφθαστη για την εποχή της στρατιωτική τακτική. Η φάλαγγα των Σπαρτιατών ήταν διατεταγμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να συγκροτεί μια απίστευτης δύναμης μάζα ανθρώπων και μετάλλου, πάνω στην οποία θρυμματίζονταν με εντυπωσιακή ευκολία οι άτακτες ορδές των Περσών και οδηγούντο σε απόγνωση και πανικό. 
Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο και ιδιόμορφο εχθρό, που παρουσιάζεται με την μορφή οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων. Ιδιαίτερα επικίνδυνο γιατί χρησιμοποιεί το τεράστιο δημόσιο χρέος της χώρας ως μοχλό υπονόμευσης της εθνικής μας ανεξαρτησίας και ιδιόμορφο διότι δεν αντιμετωπίζεται συμβατικά, αλλά μέσα από την δική μας οικονομική προσαρμογή και ανασυγκρότηση, που θα πρέπει να οδηγήσει στην συνέχεια στην αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών από το ελληνικό κράτος και όχι από τα διεθνή συμφέροντα. Αν αυτό δεν επιτευχθεί, θα έχει σαν συνέπεια την αρπαγή του πλούτου της χώρας από τους ξένους και την φτωχοποίηση του λαού μας, όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλους σχεδόν τους λαούς ανά την υφήλιο, που έχουν την τύχη ή την ατυχία να κατοικούν σε περιοχές αυξημένου ενεργειακού και γεωπολιτικού ενδιαφέροντος.
Δυστυχώς το οικονομικό χρέος στην πατρίδα μας συνδυάζεται με μια πρωτοφανή κρίση θεσμών και αξιών, που αφέθηκε τις  τρεις τελευταίες δεκαετίες να πάρει - θέλω να πιστεύω από εγκληματική επιπολαιότητα και όχι σκοπίμως - ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Είναι μάλιστα τέτοιο το μέγεθος της κρίσης χρέους και αξιών, που η επιτυχής αντιμετώπισή τους απαιτεί μια γιγαντιαία, επικού χαρακτήρα προσπάθεια.   
Προσπάθεια σε δύο παράλληλες κατευθύνσεις. Η πρώτη αφορά στην αντιμετώπιση της κρίσης αξιών και την δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που προαναφέρθηκαν και που ιστορικά βεβαιώνεται πως μας οδήγησαν σε αξιοθαύμαστα επιτεύγματα και η δεύτερη στην ανάπτυξη μεθοδικής και έξυπνης εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής από κοινού με τους συμμάχους μας (Ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού), ώστε να προκύψουν αμοιβαία πολιτικά οφέλη στην ευρύτερη ζώνη της ανατολικής Μεσογείου και στα σημεία που διαπιστώνεται ταύτιση των συμφερόντων, ανάμεσα σε Ελλάδα, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση.  
Υπάρχει ακόμη ο χρόνος για να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις  που θα μας οδηγήσουν σε μια μεγάλη τελική νίκη, δηλαδή στην διασφάλιση των οικονομικών και εθνικών μας συμφερόντων και στην διατήρηση της εθνικής μας αξιοπρέπειας. Ας ελπίσουμε πως η αρχή θα γίνει με την άμεση ανάπτυξη ενός ειλικρινούς πολιτικού διαλόγου και μιας εποικοδομητικής συνεργασίας ανάμεσα στις ηγεσίες και τα επιτελεία των κομμάτων.
Ενός διαλόγου που δυστυχώς την τελευταία πενταετία που εκδηλώθηκε η κρίση, όχι μόνο δεν αξιωθήκαμε να δούμε αλλά παρακολουθούμε έκθαμβοι όλο αυτό το χρονικό διάστημα, την συστηματική υπονόμευση των κυβερνητικών επιλογών από την εκάστοτε αντιπολίτευση. Και σαν να μην έφτανε μόνον αυτό, παρακολουθούμε με θλίψη να εκδηλώνεται αστηλίτευτη από τις ηγεσίες των κομμάτων, η αδυναμία πολλών στελεχών τους να συγκαλύπτουν την ικανοποίησή τους, ύστερα από κάθε αστοχία της ασκούμενης πολιτικής, σε θέματα εθνικού και οικονομικού περιεχομένου.
Ωστόσο, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία!


Γιάννης Β. Δεβελέγκας

Πηγή: www.proinoslogos.gr